Dziękuję Wydawnictwu Copernicus Center Press (https://ccpress.pl/) za możliwość przeczytania i zrecenzowania książki “Plemienni. Jak instynkty kulturowe mogą nas łączyć”.
Pozycja ta autorstwa Michaela Morrisa to interdyscyplinarna eksploracja zjawiska grupowości i współpracy. Pisarz z nieczęsto spotykaną dokładnością łączy osiągnięcia naukowe antropologii, ewolucjonizmu, socjologii, politologii, psychologii ewolucyjnej celem stworzenia spójnego obrazu mechanizmów, które ukształtowały człowieka jako istotę społeczną. Książka wyróżnia się na tle podobnych popularnonaukowych publikacji za sprawą swojej rzetelności popartej obszerną bibliografią i wszechstronnym przeglądem literatury.
Książka odtwarza historię ludzkości- od formowania się hierarchii w plemionach aż po złożone struktury współczesnych społeczeństw. Każdy etap jest prześwietlany pod kątem korzyści płynących z życia w grupie. Wiele stron zapełnia analiza znaczenia tradycji i rytuałów. Autor argumentuje, że nie są one jedynie reliktami, lecz środkami, które cementują więzi społeczne i przekazują kluczowe informacje z pokolenia na pokolenie, stabilizując tym samym strukturę społeczną. Jednak najbardziej intrygujące są dla mnie rozdziały ujmujące biologiczne uwarunkowania socjalizacji, choć nie stanowią pokaźnej objętości książki. Dają pogląd na to, jakie mechanizmy i adaptacje służą przetrwaniu i rozwojowi grupy.
Michael Morris koncentruje się przede wszystkim na historycznych, politycznych i socjologicznych determinantach kooperacji. Ukazuje, że ludzkie interakcje, choć zakorzenione w DNA, są w przeważającej mierze kształtowane przez czynniki kulturowe. Historię w przewadze pamiętam jako czas na odrabianie zadań z innych przedmiotów i z trzymaniem podbródka w obawie przed opadnięciem głowy w wyniku nagłego zaśnięcia. Nie jestem też tradycjonalistką i nie poddaję się synchronizacji z grupą, jeśli jej poglądy są sprzeczne z moimi. Właśnie ta rozbieżność stanowi cenne doświadczenie pozwalające nauczyć się rozumieć inne perspektywy.
"Plemienni” to propozycja literacka, której wartość budują cegły precyzji, akuratności i obfitości faktów, wyczerpująca bibliografia i gruntowny przegląd literatury. Autor pedantycznie (co jest godne szacunku) analizuje historyczne, polityczne i społeczne tło przytoczonych informacji. To lektura zalecana każdemu, kto poszukuje dokumentnych odpowiedzi na fundamentalne pytania o tendencje i kierunki rozwoju społeczeństwa. Link załączam poniżej:
https://ccpress.pl/plemienni/3-26-828
Pomimo niezaprzeczalnych walorów naukowych książka może pozostawić z poczuciem intelektualnego deficytu. Moje subiektywne odczucia wskazują, iż brakuje tu wnikliwszego roztrząśnięcia i przeniknięcia w genetyczne, neurobiologiczne, psychologiczne uwarunkowania predyspozycji jednostek do zawiązywania grup. Ukontentowana byłabym większą filozoficzną refleksyjnością i uwzględnieniem opozycyjnych stanowisk na temat potrzeby przynależności, które wiodłyby do frapujących, zajmujących debat.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz